Ortodonti Nedir?; Ortodonti dişler ve dişlerin üzerinde yer aldığı yapılar olan çenelerin estetik ve fonksiyonel olarak iyileştirilmesi ile ilgilenen ve bütün bu kapsama alanı dolayısıyla; diş dizilimi, çenelerin pozisyonları, çiğneme fonksiyonunun yanısıra çene ekleminin problemleri ile de alakadar olan diş hekimliği alanıdır. Ortodonti çiğneme sistemini alt ve üst çeneler, çene eklemi ve dişler olmak üzere bir bütün halinde değerlendirmek zorundadır. Çiğneme sisteminin bir bütün olarak ele alınmasının sebebi çenelerde var olan genetik veya sonradan edinilmiş fonksiyonel bozuklukların diş dizilimi bozukluklarına, diş dizimindeki bozuklukların ise estetik problemlerin yanı sıra, fonksiyonel problemlere ve fonksiyonel problemlerin ise zamanla eklem problemlerine yol açmasıdır. Eklem problemlerinin geri dönüşümsüz olduğu düşünülecek olursa, çiğneme sistemimizin ilkokul çağı olarak da adlandırılabilecek olan, 6 yaşlarından itibaren bir ortodontist tarafından gözetim altında olması ve ortaya çıkabilecek problemlere erken yaşta önlem alınması kişiler için geri dönüşümsüz hasarların önüne geçmek adına çok ideal bir yaklaşım olur. Fakat kişiler ortodontik problemlerini 6 yaşından sonra daha geç yaşlarda farkedebilmektedir. Ortodonti için geç kalmak diye bir durum söz konusu değildir. Her türlü ortodontik problemin her yaşa göre değişen çözümlerle tedavisi mümkündür. Unutmayalım; ortodontik tedaviler ile zoru başarmak sabır ve zamanla mümkündür, imkansız görülenler ise daha da fazla zaman alır.
Ortodonti Nedir?
Ortodontik tedaviler nelerdir? Neyi iyileştirirler?
Ortodontik tedaviler; temel olarak çene bozukluklarına bağlı olarak uygulanan iskeletsel problemlerin tedavileri ve dişlerin dizilimindeki bozukluklara bağlı olarak uygulanan dişsel problemlerin tedavileri olarak sınıflandırılabilir. İskeletsel bozukluklar olarak adlandırılan çene problemleri kişiler gelişim çağında iken basit apareylerle çözülmekte iken kişilerin gelişimi tamamlandıktan sonra cerrahi girişimler gerektirebilmektedir. İskeletsel problemin tipine göre harekete geçmek için ideal olan yaş aralığı, farklılık göstermektedir. Bu nedenle 6 yaşından itibaren yılda bir kez gelişim çağındaki bireylerin ortodontist tarafından muayene edilmesi ihtimal dahilinde olan çene problemlerinin erken teşhisi açısından doğru olur. Dişlerin dizilimindeki problemlerin tedavisi için ise yaş sınırlaması yoktur. Dişlerin dizilimi, dişler ve dişleri çevreleyen dişeti ve kemik gibi yapıların elverişli olması koşuluyla, her yaşta düzeltilebilir.
Ortodonti Nedir?
Ortodonti Nedir?
Ortodonti Nedir?
Çene tedavileri (iskeletsel problemlerin tedavileri)
Ortodonti Nedir?; Gelişim çağındaki (genellikle ortodonti için bu tanım 6-13 yaşlar arasını kapsamaktadır) hastalarda, iskeletsel bozuklukların düzeltimi için uygulanan çene tedavileri çok farklı apareyler kullanılarak yapılabilmektedir. Çene tedavilerinde kullanılan apareyleri, hareketli veya sabit ağız içi apareyler ve ağız dışına uygulanan hareketli apareyler olarak sınıflandırabiliriz. Genel olarak tanıtmak gerekirse; ağız içerisinde kullanılan hareketli (müteharrik) apareyler, hastalar tarafından, her yemekte ve su dışında içilecek her içecekte çıkarılıp, yeme-içme aktivitesi tamamlanır tamamlanmaz tekrar ağıza takılması gereken apareylerdir. Sabit ağız içi apareyler ise ağızda yapışıktır hasta tarafından çıkarılamaz, gerekli tedavi bitene kadar ağızda kalması gerektiği için, hastanın bu aparey ağızdayken yemek yemeye alışması ve temizlik işlemlerini daha detaylı ve dikkatli şekilde yapabilmesi gerekir. Çene tedavileri için ağız dışı kullanılan apareyler ise bir nevi başlık gibi ağız dışında yer almaktadır. Çenedeki problemin tipine göre uygulanan apareyin kafa üzerinde yer aldığı veya destek aldığı bölge farklılık göstermektedir. Ağız dışı apareyler şapka veya gözlük gibi hastalar tarafından kolaylıkla çıkarılıp takılabilmektedir. Ağız dışı apareyler yemek yerken, hamam-banyo-havuz gibi ıslanma riskli zamanlarda ve hareketli spor aktiviteleri sırasında (düşme çarpma gibi travmalarda risk oluşturmaması adına) çıkarmak şartıyla, ortodontistin problemin tipine göre belirlediği sınırlarda genellikle 12-18 saat aralığında hastalara kullandırılmaktadır. Erken teşhisle, doğru yaşlarda uygulanan tedavilerde çenelerin yapısında elde edilen büyük değişimlerle çok mükemmel sonuçlar elde edilebilmektedir. Yaş ilerledikçe çene tedavilerinden sonuç alma oranımız azaldığı için erken yaşlarda ortodonti alanı ile tanışmalıyız. Unutmayalım ki ağaç yaş iken eğilir:) Çene tedavilerinde ve aslında tüm diğer ortodontik tedavilerde unutulmaması gereken bir diğer faktör ise, tedavilerin baş rol oyuncusunun, yani ana uygulayıcısının, hastanın kendisi olmasıdır. Malesef ortodontik tedaviler sabır, disiplin ve azim istemektedir. Çene tedavilerin uygulandığı yaşlar gelişim çağı ve okul çağı olduğu için hastaların motivasyon gerektiren hedefleri farklı konu başlıklarına bölünmektedir. Ancak unutmamalıyız ki gelişim çağımız hayatımızda bir kez başımızdan geçen bir süreçtir, bu süreç içerisinde çenemiz ve dişlerimiz için, yüz görünümümüz ve gülümsememiz için çok büyük sonuçlar yaratabilecek basit apareyleri kullanmayı reddetmek, hem kalıcı eklem problemleri yaratabilir hem de ileride oluşacak bozukluklar için, yetişkinlik çağımızda bir veya birden fazla cerrahi girişim içeren 2-3 yıllık bir ortodontik tedavi sürecine mecbur kalmak demektir.
Ortodonti Nedir?
Yetişkinlerdeki iskeletsel bozukluklarda ise; iskeletsel bozukluğun şiddeti, iskeletsel bozukluğun çiğneme sisteminde ve eklemlerde yarattığı etki, hastanın estetik ve fonksiyonel beklentileri göz önünde bulundurularak, farklı tedaviler uygulanır. Yetişkinlerin iskeletsel bozuklukları temel olarak ameliyatlı ve ameliyatsız tedaviler olarak sınıflandırabiliriz. Ameliyatsız tedaviler kamuflaj tedavileri olarak adlandırılmakta olup dişlerin dizilimini değiştirerek hastanın dudaklarında ve yüz görünümünde elde edilecek ufak çaplı değişimlerle iskeletsel bozukluğu kamufle etmeyi sağlar. Çenelerdeki bozukluklar eğer çok şiddetli değilse, çene eklemlerinde kalıcı hasarlar yaratmamış, hastanın çiğneme sistemine zarar vermemiş hasta bu duruma adapte olmuş ve yüz görünümünden bir şikayeti yoksa dişlerin ve kapanışın düzeltimi ile kamuflaj tedavisi olarak adlandırılan ortodontik tedaviler gerçekleştirilir. Fakat iskeletsel bozukluklar şiddetli ise, hastanın yüz estetiğinin iyileştirilebilmesi için gerekli değişimler dişsel düzeltmelerle yani kamuflaj tedavisi ile sonuç alınamayacak düzeyde ise, hastanın şiddetli iskeletsel bozukluğu nedeniyle kalıcı eklem hasarı varsa ameliyatlı tedaviler ile çenelerin pozisyonlarında veya genişliklerinde değişimler elde edilmesi gerekir. Ameliyatlı ortodontik tedaviler ortognatik cerrahi tedavisi olarak adlandırılmakta olup, bu tedavilerde ideal yüz estetiği, ideal dişsel kapanış (ideal oklüzyon) ve ideal çiğnemenin hastaya verilebilmesi için dişlerin düzeltimi öncesinde, sırasında veya sonrasında iskeletsel bozukluğun tipine göre genel anestezi veya sedasyon altında cerrahi girişimler gerekmektedir. Ortognatik cerrahi tedavisi, ortodontistler tarafından planlaması yapılan ve yürütülen tedavilerdir. Cerrahi girişimler ise çene cerrahları ile beraber planlanır ve yürütülür.
Ortodonti Nedir?
Diş dizilimi problemlerinin tedavisi (dişsel problemlerin tedavisi)
Dişlerin dizilimi ve alt ve üst çene arasındaki çiğneme ilişkisini değiştiren, hastaya ideal estetik ve ideal çiğneme fonksiyonu sağlayan ortodontik tedavilerdir. Dişlerin hareketi dişler ve dişleri çevreleyen dokular sağlıklı olduğu sürece yer yaşta elde edilebilir. Ortodontik tedavi birçok farklı teknikle uygulanabilmektedir. Metal braketler, metal kapaklı braketler, porselen braketler, porselen kapaklı braketler, lingual braketler, şeffaf plaklar (alignerlar) gibi birçok farklı teknikle dişlerde dizilim düzeltimi yapılabilmektedir. Ortodontik tedavide kullanılacak tekniğin seçiminde; kişilerin günlük alışkanlıkları, estetik kaygıları ve bu tekniklerin fiyat farklılıkları rol oynamaktadır. Bu tekniklerin birbirlerine göre avantaj ve dezavantajları olsa da, bir ortodonti uzmanı tarafından yönetilen başarılı bir tedavi süreci sonucunda her teknikle ideal sonuç alınacaktır.
Ortodonti Nedir? konulu yazımızı okuduğunuz için teşekkür ederiz diğer içeriklerimize göz atabilirsiniz.